Gruszkowe kompendium Wielkanocne
Czym jest Wielkanoc? Dla jednych to najważniejsze święto w roku – czas skupienia i modlitwy, wspominanie śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Dla drugich to okres wytchnienia od codziennego pośpiechu, trochę wolnego czasu który można spędzić z bliskimi. Zapewne dla większości z Was to jedno i drugie. Zapraszamy do lektury – niezależnie od tego do której grupy należycie.
Wielkanocna mapa
Jak wyglądają obrzędy Wielkanocne w Polsce wie dobrze każdy z nas. Niedziela palmowa otwiera tzw. Wielki Tydzień. W następnych dniach wierni gromadzą się w kościołach by uczcić Ostatnią Wieczerzę w Wielki Czwartek, Ukrzyżowanie Jezusa w Wielki Piątek, Sobota to dzień w którym święcimy koszyczki a Niedziela upamiętnia dzień Zmartwychwstania Chrystusa.
Obecna sytuacja na świecie nieco utrudnia podróżowanie dlatego chcielibyśmy zabrać Was na wirtualną wycieczkę i opowiedzieć o tradycjach i obrzędach Wielkanocnych w mniej i bardziej odległych zakątkach naszej planety.
Pierwszym punktem naszej podróży będzie Florencja. Mieszkańcy Środkowych Włoszech kultywują bardzo widowiskową 350-letnią tradycję, zwaną Scoppio del Carro (eksplozja wózka). Woły – koniecznie białe – ciągną ulicami miasta aż dziewięcio metrowy, zjawiskowy wózek o wdzięcznej nazwie Brindellone. O Wyznaczonej godzinie procesja zatrzymuje się w pobliżu katedry. Wtedy arcybiskup odpala rakietę w kształcie gołębia która symbolizuje ducha świętego. Ta przymocowana jest kablem do wspomnianego już wózka na którym rozmieszczone są fajerwerki. Po chwili oczom Florentyńczyków ukazuje się spektakularny pokaz sztucznych ogni.
W Gwatemali również pojawiają się orszaki z platformami, ale tam cała uwaga skupia się przede wszystkim na…DYWANACH! Cała społeczność bierze udział w przygotowaniach. Mieszkańcy tygodniami a nawet miesiącami zdobią procesyjną trasę. Najpierw za pomocą piasku poziomowany jest bruk. Następnie trocinami w przeróżnych kolorach formowane są wzory – dodatkowo dekorowane kwiatami. Łatwo się domyśleć, że po jednym przejściu procesji cała praca ulega całkowitemu zniszczeniu. To jednak wydaje się nie zrażać ludności Antiuy, natychmiast odtwarzają bowiem dywany przed kolejnym przemarszem. Sztuka ta uważana jest za ofiarną i nic dziwnego bo ten sposób upamiętnienia śmierci Chrystusa kosztuje Gwatemalczyków wiele wysiłku. Ta imponująca tradycja przybyła wraz z hiszpańskimi misjonarzami w szesnastym wieku.
Miłośników literatury zapraszamy do Norwegii, gdzie tradycją stało się czytanie kryminałów. Dla mnie najlepszy punkt na Wielkanocnej mapie. A wszystko zaczęło się w 1923 roku kiedy dwóch pisarzy – N.Grieg i N. Lie umieścili w gazecie, w niedzielę poprzedzającą Wielkanoc reklamę swojej powieści kryminalne. Promocja była na tyle wiarygodna, że nikt nie zorientował się iż to fikcja a „Pociąg Bergen został ograbiony w nocy” został bestsellerem. No powiedzcie sami, czy może być coś lepszego niż kilka dni sam na sam z książką?
Finlandia – tutaj możecie odnieść wrażenie, że ktoś się pomylił. Wielkanoc do złudzenia przypomina bowiem Halloween. Dzieci przebierają się za czarownice i rzucają czary wręczając przy tym udekorowaną gałązkę. Nie ma jednak powodów do obaw gdyż są to zaklęcia pozytywne. W zamian otrzymują słodycze, pisanki lub pieniądze.
Kolejny „przerażający” przystanek to Katalonia. W Verges zobaczymy Densa De La Mort czyli taniec śmierci. Ulicami miasta przechodzi procesja kościotrupów która kończy się o północy makabrycznym tańcem trwającym aż do rana. Symbolizuje on upływ czasu i nieuchronność śmierci. Ma również kojarzyć się z dżumą która w czternastym wieku zabrała wiele istnień ówczesnej Europy.
Na pewno znalazłoby się jeszcze kilka fascynujących miejsc, ale jak to w podróży bywa zgłodnieliśmy. Zmieńmy więc nieco temat…
ALE JAJA!
Jajko to symbol nowego życia i odrodzenia, dlatego obecne jest podczas świętowania Wielkiej nocy niemal w każdym kraju.
Początkowo pisanki barwiono tylko na kolor czerwony – miał on symbolizować krew Jezusa, zwyczaj ten nadal kultywuje Cypr i Bułgaria.
Na naszych stołach goszczą w tradycyjnym żurku, z majonezem lub faszerowane. Francuzi natomiast preferują omlety. W miejscowości Haux, w centrum miasta, kilku kucharzy na ogromnej patelni przygotowuje danie z 5000 jaj. To porcja dla około tysiąca osób. Cała procedura zajmuje nawet dwie godziny.
Grecy gotują zupę o nazwie Mageiritsa z podrobami jagnięcymi i warzywami.
Przedziwny deser upodobali sobie Hiszpanie – ciasto drożdżowe z ugotowanym jajkiem w środku. Dodamy, że „wkładka” jest w skorupce. Skusilibyście się?
Odrobina szaleństwa
Kto najbardziej cieszy się ze świąt? Oczywiście dzieci. Synonim słowa dzieci? Zabawa ;).
W Polsce (ale także na Ukrainie, na Węgrzech, na Słowacji i w Czechach) najbardziej znaną jest polewanie się wodą. Lany poniedziałek albo jak kto woli – Śmigus-dyngus. Pamiętacie litry wody lanej prosto z wiader? Mokro, najczęściej zimno ale bardzo wesoło.
Niemcy, Bułgarzy i Szwajcarzy wolą tzw. Walatkę. Jest to pojedynek na jajka. Przeciwnicy trzymają jajka w dłoni i uderzają nimi o siebie. Wygrywa ten którego skorupka pozostanie nienaruszona.
Hiszpanie z wydmuszek przygotowują piniaty wypełnione confetti tylko po to by rozbić je komuś na głowie.
W USA i we Francji dzieci polują na jajka – tradycyjne pisanki lub słodkie odpowiedniki. Te chowane są przez zajączka w domu lub ogrodzie.
A co z datą?
Każdego roku pada pytanie: KIEDY WIELKANOC? Czemu to święto jest ruchome? Okazuje się, że wybranie daty było niełatwym zadaniem. W dawnych czasach stosowano kalendarz faz księżyca. Jezusa ukrzyżowano trzy dni przed świętem Paschy a to z kolei miało swoje miejsce przy pierwszej wiosennej pełni księżyca. W 325 roku zadecydowano, że nie da się ustalić konkretnej daty w obowiązującym kalendarzu słonecznym i dlatego Wielkanoc zawsze odbywa się w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. W tym roku to 17 kwietnia a my już teraz chcielibyśmy życzyć Wam aby tegoroczne święta były pełne miłości, spokoju, dobrego jedzenia i cudownej zabawy!
